Lęk i depresja mogą zaczynać się w jelitach: odkryj związek między mikrobiomem a umysłem

[wideo width=”1920″ height=”1080″ mp4=”https://www.enbiosis.com/wp-content/uploads/2025/04/Untitled-5.mp4″][/wideo] Skontaktuj się z nami

Przez lata badania nad zdrowiem psychicznym koncentrowały się głównie na mózgu, ale pojawiające się dowody sugerują, że depresja i lęk mogą mieć korzenie w nieoczekiwanym miejscu — jelitach. Te powszechne problemy zdrowia psychicznego dotykają między 4-5% światowej populacji (1,2), a jelita mogą być kluczem do nowych metod leczenia. Dołącz do nas, aby dowiedzieć się więcej o tym ekscytującym powiązaniu.

Jakie są objawy lęku i depresji?

Chociaż lęk i depresja to dwa odrębne stany zdrowia psychicznego, często mogą współwystępować i znacząco wpływać na jakość życia danej osoby. Lęk zwykle objawia się nadmiernym zamartwianiem, trudnościami z koncentracją i niepokojem. Dotknięte osoby mogą również doświadczać objawów fizycznych, takich jak przyspieszone tętno lub problemy ze snem. Tymczasem depresja jest ogólnie charakteryzowana przez uporczywy smutek lub obniżony nastrój, utratę zainteresowania codziennymi aktywnościami i uczucie beznadziejności.

W jaki sposób mikrobiom jelitowy kształtuje zdrowie psychiczne?

Chociaż może to brzmieć zaskakująco, mikroorganizmy żyjące w naszych jelitach faktycznie odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu naszego zdrowia psychicznego. Nasze drobnoustroje jelitowe, zbiorczo nazywane mikrobiomem jelitowym, komunikują się z mózgiem za pomocą złożonego dwukierunkowego procesu, który łączy ośrodkowy i jelitowy układ nerwowy.

Istotną częścią tej komunikacji jelita-mózg jest produkcja neuroprzekaźników, które są chemicznymi przekaźnikami produkowanymi w mózgu i mogą wpływać na nasz nastrój, zachowanie i funkcje poznawcze. Warto zauważyć, że nasze jelita dostarczają około 95% serotoniny w naszym ciele (3) — neuroprzekaźnika, który odgrywa kluczową rolę w regulacji naszego nastroju. Bakterie jelitowe przyczyniają się również do produkcji dopaminy, kwasu gamma-aminomasłowego (GABA) i noradrenaliny (4), które regulują przyjemność, motywację i poziom lęku. Brak równowagi w bakteriach jelitowych, czyli dysbioza, może zakłócać produkcję tych kluczowych neuroprzekaźników, potencjalnie przyczyniając się do rozwoju zaburzeń zdrowia psychicznego.

Dysbioza może również powodować, że wyściółka jelit staje się bardziej przepuszczalna, pozwalając potencjalnie szkodliwym substancjom przedostać się do krwiobiegu i wywołać systemic stan zapalny. Z czasem przewlekły stan zapalny może przyczyniać się do rozwoju zaburzeń zdrowia psychicznego, w tym depresji i lęku, ponieważ może zakłócać normalne funkcjonowanie mózgu i równowagę neuroprzekaźników (5). Jednym ze sposobów, w jaki jelita kontrolują stan zapalny, jest produkcja krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA), które są kluczowymi metabolitami powstającymi, gdy bakterie jelitowe fermentują błonnik pokarmowy. Dysbioza może zmniejszyć produkcję SCFA, takich jak maślan i propionian, które pomagają wspierać integralność bariery krew-mózg i wyściółki jelit poprzez wzmacnianie połączeń ścisłych (6,7).

Zmiany mikrobiologiczne w lęku i depresji

Systematyczne przeglądy i metaanalizy konsekwentnie donoszą, że osoby z lękiem i depresją wykazują zmienioną różnorodność i skład mikrobiomu. Na przykład, przegląd wielu badań opublikowany w 2023 roku wykazał zmniejszenie stosunku Firmicutes/Bacteroidetes i obniżenie poziomu pożytecznych drobnoustrojów, w tym Faecalibacterium spp., Lachnospira, i Butyricicoccus u osób z zaburzeniami lękowymi. Osoby te miały również wzrost

Lactobacillales, Sellimonas, Streptococcus, Fusobacteria, i niektórych Bacteroidetes spp. Tymczasem osoby z depresją miały podwyższony poziom Akkermansia, Clostridium_sensu_stricto_1, UBA1819, Prevotella i Klebsiella oraz zmniejszenie Dialister, Fusicatenibacter, Coprococcus spp. i Lachnospira. Zmiany w szerszych gromadach bakterii wykazały wzrost Firmicutes i Actinobacteria, przy zmniejszeniu Bacteroidetes i Proteobacteria w tej podgrupie pacjentów. (8)

Podobnie, inny artykuł przeglądowy opublikowany w 2023 roku opisał zmniejszenie poziomu Clostridia i zmniejszoną częstość występowania Bacteroides u pacjentów z ciężkim zaburzeniem depresyjnym z lękiem. (9) Podczas gdy niektóre badania omówione w tym artykule zgłaszały wyższy poziom Fusobacterium, Escherichia-Shigella, i Ruminococcus gnavus u pacjentów z uogólnionym zaburzeniem lękowym oraz zmniejszenie Gemmiger, Ruminococcus, i Veillonella u tych z lękiem i depresją. We wszystkich przeanalizowanych badaniach osoby z depresją miały tendencję do wykazywania zmniejszenia Firmicutes, Clostridia i Coprococcus, przy jednoczesnym wzroście Actinobacteria, Proteobacteria, i Parabacteroides. Inne badania donosiły również o podwyższonym poziomie Akkermansia i zmniejszonym Faecalibacterium, Butyricicoccus, i Lachnospiraceae, sugerując odejście od pożytecznych producentów krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (9).

Modulacja mikrobiomu jelitowego w celu poprawy zdrowia psychicznego

Omówione powyżej zmiany w różnorodności i składzie mikrobiomu sugerują, że możemy być w stanie zarządzać zaburzeniami zdrowia psychicznego, takimi jak lęk i depresja, poprzez celowanie w mikrobiom jelitowy. Poprzez promowanie wzrostu pożytecznych bakterii i redukcję ilości szkodliwych drobnoustrojów, moglibyśmy potencjalnie przywrócić równowagę w jelitach, zmniejszyć przewlekły stan zapalny, zoptymalizować produkcję neuroprzekaźników i poprawić samopoczucie psychiczne.

Spersonalizowane odżywianie może pomóc nam osiągnąć te cele, poprzez dostosowanie zmian w diecie i stylu życia do indywidualnych profili mikrobiomu jelitowego. Testowanie mikrobiomu może zapewnić wgląd w unikalny skład mikrobiologiczny danej osoby i zidentyfikować braki równowagi bakteryjnej, które mogą przyczyniać się do problemów ze zdrowiem psychicznym. Dzięki tym informacjom interwencje można dostosować, aby wspierać wzrost pożytecznych drobnoustrojów i celować w te, które są niezrównoważone.

Ostatnie badania potwierdzają skuteczność tego spersonalizowanego podejścia. Na przykład, jedno badanie wykazało skuteczność podejścia precyzyjnego żywienia napędzanego sztuczną inteligencją, które informuje o spersonalizowanych zaleceniach żywieniowych i suplementacyjnych. Badania pilotażowe tego podejścia zgłosiły znaczącą poprawę wyników klinicznych u pacjentów z ciężkim

lękiem i depresją (10). Inne badanie skupione na osobach starszych wykazało, że spersonalizowana dieta oparta na indywidualnych potrzebach pomogła zmniejszyć objawy depresji i poprawić jakość życia (11). Co ciekawe, interwencja dietetyczna była również związana ze znaczącymi zmianami w składzie mikrobioty jelitowej, w tym ze wzrostem różnorodności mikrobiologicznej. Podobnie, probiotyki wykazały obiecujące wyniki w redukcji objawów depresji i lęku, co further podkreśla potencjał terapii ukierunkowanych na mikrobiom w zarządzaniu zaburzeniami zdrowia psychicznego (12).

Jak testowanie mikrobiomu ENBIOSIS może zmienić opiekę zdrowia psychicznego

[wideo width=”1920″ height=”1080″ mp4=”https://www.enbiosis.com/wp-content/uploads/2025/04/loom-video-for-Lisa.mp4″][/wideo]

Aby wprowadzić odpowiednie zmiany w diecie i stylu życia wspierające zdrowie psychiczne, kluczowe jest najpierw zrozumienie unikalnego składu mikrobiomu jelitowego danej osoby. Tutaj właśnie wkracza ENBIOSIS. Wykorzystując zaawansowaną analizę mikrobiomu napędzaną sztuczną inteligencją, ENBIOSIS zapewnia szczegółowy rozkład drobnoustrojów obecnych w jelitach. Nasza analiza nie tylko identyfikuje kluczowe nierównowagi mikrobiologiczne, ale także porównuje te ustalenia z ogólnymi parametrami zdrowotnymi, oferując głębszy wgląd w związek między zdrowiem jelit a ogólnym samopoczuciem. Te informacje pozwalają nam formułować spersonalizowane zalecenia żywieniowe i suplementacyjne, które mogą pomóc przywrócić równowagę mikrobiologiczną i zoptymalizować zdrowie jelit.

Skontaktuj się z nami już dziś, aby dowiedzieć się więcej o naszych usługach testowania mikrobiomu jelitowego napędzanych sztuczną inteligencją, lub rzuć okiem na naszą stronę internetową, aby szczegółowo zapoznać się z naszym podejściem opartym na nauce.

Skontaktuj się z nami

Referencje:

1. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). (2023). Depresja. Pobrano 18 marca 2025 z https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression
2. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). (2023). Zaburzenia lękowe. Pobrano 18 marca 2025 z https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/anxiety-disorders
3. Appleton, J. (2018). The Gut-Brain Axis: Influence of Microbiota on Mood and Mental Health. Integrative Medicine: A Clinician’s Journal, 17(4), 28.
4. T Dicks, L. M. (2022). Gut Bacteria and Neurotransmitters. Microorganisms, 10(9), 1838.
5. Ouabbou, S., He, Y., Butler, K., & Tsuang, M. (2020). Inflammation in Mental Disorders: Is the Microbiota the Missing Link? Neuroscience Bulletin, 36(9), 1071.
6. Shin, Y., Han, S., Kwon, J., Ju, S., Choi, T. G., Kang, I., & Kim, S. S. (2023). Roles of Short-Chain Fatty Acids in Inflammatory Bowel Disease. Nutrients, 15(20), 4466.
7.Silva, Y. P., Bernardi, A., & Frozza, R. L. (2020). The Role of Short-Chain Fatty Acids From Gut Microbiota in Gut-Brain Communication. Frontiers in Endocrinology, 11, 25.
8. Xiong, G., Li, J., Cheng, J., Zhou, D., Wu, X., Huang, Y., Saimaiti, A., Yang, J., Gan, Y., & Li, B. (2023). The Role of Gut Microbiota in Anxiety, Depression, and Other Mental Disorders as Well as the Protective Effects of Dietary Components. Nutrients, 15(14), 3258.
9. Kumar, A., Pramanik, J., Goyal, N., Chauhan, D., Sivamaruthi, B. S., Prajapati, B. G., & Chaiyasut, C. (2023). Gut Microbiota in Anxiety and Depression: Unveiling the Relationships and Management Options. Pharmaceuticals, 16(4), 565.
10. Connell, J., Toma, R., Ho, C. H.-C., et al. (2023). Data-driven precision nutrition improves clinical outcomes and risk scores for IBS, depression, anxiety, and T2D. American Journal of Lifestyle Medicine, OnlineFirst.
11. Magzal, F., Turroni, S., Fabbrini, M., Barone, M., Schorr, A. V., Ofran, A., & Tamir, S. (2023). A personalized diet intervention improves depression symptoms and changes microbiota and metabolite profiles among community-dwelling older adults. Frontiers in Nutrition, 10, 1234549.
12. Asad, A., Kirk, M., Zhu, S., Dong, X., & Gao, M. (2024). Effects of prebiotics and probiotics on symptoms of depression and anxiety in clinically diagnosed samples: Systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutrition Reviews, nuae177